فهرست موضوعات

1-1- تعریف و تاریخچه گلخانه

1-2- ساختمانهای خدمات

1-3-اهمیت اقتصادی بکارگیری گلخانه ها

1-4- جایگاه گلخانه های موجود کشور

1-5-انواع گلخانه

1-6- طراحی گلخانه با توجه به منطقه واقلیم

1-7- تولید محصولات خارج از فصل

1-1-        تعریف و تاریخچه گلخانه ها:

گلخانه  ( Greenhouse) ساختمانی است با پوشش قابل نفوذ نسبت به نور که با کنترل عوامل اقلیمی و نهاده های موثر بر رشد ونمو گیاه امکان تولید مطلوب تولید محصول کشاورزی را فراهم نموده وگیاه را درمقابل خسارات عوامل نامساعد حفظ می کند.

در تعریف آمریکایی گلخانه به ساختمانی اتلاق می شود که با پوشش شفاف برای عبور نور طبیعی جهت رشد ونموگیاهان پوشانده شده است. این ساختمان معمولاً بطور مصنوعی گرم می شودوبا دیگر ساختمانهای مناسب پرورش گیاهان نظیر شاسی های سرد(Cold frames) و بسترهای گرم ( Hot beds)  متفاوت است.

برداشت سنتی از گلخانه:  در برداشت عامیانه در کشور ما که در نزد بخش بزرگی ازجامعه گلکاران وجود دارد.  گلخانه ساختمانی است که قابلیت عبور نور را داشته باشد و گیاه داخل خود را از خسارات طبیعی حفظ کند. در این تعریف عامل کنترل عوامل اقلیمی تقریباً گم بوده و گلخانه های موجود سنتی ما نیز از توانایی کنترل عوامل اقلیمی نظیر دما، رطوبت نسبی، شدت نورتقریباً بی بهره اند.

تاریخچه:

در اواخر قرن 15 در اسپانیا و ایتالیا ساختمانهای شبه گلخانه ای وجود داشت که از آنها برای تولید خارج از فصل برخی محصولات استفاده می شد. در انگلیس شروع گلخانه تجاری از اوائل قرن 19وتولید در آمریکا نیزاز اواخر قرن 19 آغاز شد. در هلند آغاز تولید تجاری به اوائل قرن

 بیستم بر می گردد. ولی جهش اصلی تولید به بعد از جنگ جهانی دوم مربوط می شود. در ایران نیز تولید  محصولات گلخانه با تولید گل توسط پروتیوا با غبان اتریشی مظفرالدین شاه از حدود یک قرن پیش آغاز شد. در ابتدا از گلخانه بیشتر برای تولید گیاهان و نشائهای مورد نیاز کاخها و باغهای تفریحی اشراف استفاده می شد . و عمده گلخانه های اولیه شیشهای با چارچوبهای آهنی بود.که با اختراع پوششهای پلی اتیلن در حدود نیم قرن پیش این صنعت با شدت بیشتری در دنیا و من جمله ایران رشد کرد. ولی متاسفانه رشد تکنولوژیهای کاربردی در سیستمها و نوع گلخانه ها در ایران انجام نگرفت و این امر موجب پائین ماندن کمیت وکیفیت تولیدات گردید. در حالی که کشوری نظیر هلند که تقریباً سرآمد دنیا در این فعالیت مهم کشاورزیاست با بهره گیری از حداقل سه عامل بازارهای حراجی، همکاری سیستم بانکی و حمایت  دولت در زمینه آموزشهای حرفه ای و ارائه  سرویسها  مشاورهای و تحقیقاتی رشد چشمگیری داشته است.

1-2- اهمیت اقتصادی بکارگیری گلخانه ها:

این فعالیت در زیر بخش باغبانی امروزه به یکی از فعالیتهای مهم کشاورزی در دنیا تبدیل شده است بگونه ای که در حال حاضر بیش از 200 هزار هکتار گلخانه در سراسر دنیا وجود دارد. که عمدتاً به تولید محصولات صیفی و سبزی و گل وگیاهان زینتی اختصاص دارند. و با گسترش جمعیت کره خاکی و با توجه به محدودیت زمین و آب اهمیت بهره بری از این منابع روز افزون می شود. و گلخانه به دلیل توانایی افزایش زمان بهره برداری12 ماهه از زمین بجای یک فصل زراعی و همچنین توان کنترل بهتر عوامل اقلیمی مورد نیاز گیاه و رفع محدودیتها توانایی بهبود عملکرد وکیفیت تولیدات را به نحو موثری داراست مشروط بر اینکه گلخانه واقعاً این توانایی را داشته باشد.

بطور کل گلخانه مزایای زیر را دارست:

- افزایش کمیت تولید محصولات با کنترل عوامل محیطی( نور، دما ، رطوبت نسبی، دی اکسید کربن)

- افزایش کیفیت تولید محصولات با کنترل عوامل محیطی( نور، دما ، رطوبت نسبی، دی اکسید کربن)

- افزایش بهره وری از نهاده های مصرفی ( آب ، زمین ، سرمایه، نیروی انسانی، کود.ف سم و...)

- افزایش مدت زمان تولید با حذف موانع فصلی(تولید در تمام طول سال)

- تولید در خارج از فصل ( زمانی که میزان عرضه کم وقیمت زیاد است)

- کاهش خساراتی نظیر باد، تگرگ، سرما، گرما، شدت نور و...

1-3- ساختمانهای خدماتی

فرایند تولید نیاز به یکسری خدمات جانبی دارد. که از آنجمله می توان به موارد ذیل اشاره کرد.

- انبار و هانگار ماشین آلات: این ساختمان جهت نگهداری ادوات، تجهزات، ماشین آلات، و نهادهایی نظیر سم، کود، پلاستیک،مواد و کارتنهای بسته بندی را درآن نگه می دارند.

- سردخانه بالای صفر: در بسیاری از واحدهای تولیدی بسته به نوع، حجم، زمان تولید و نزدیکی یا بعد مسافت با بازار و نوع بازار نیاز به نگهداری موقت محصول در ساختمانی خنک بنام سردخانه دارد که درآن میزان دما ورطوبت متناسب با نوع محصول در گسترهای خاص بین یک تا 7 درجه قابل کنترل است. البته در برخی گلها نظیر لیلیوم سردخانه زیر صفر(صفر تا منهای 2

 ) و در برخی گلهی نظیر فرزیا گاها گرمخانه با دمای حدود 30 در جه در واحدهای اختصاصی احتیاج است.

- موتورخانه: در بسیاری از واحدها بویژه واحدهای بزرگ( حداقل 4000 متر مربع) که سیستمهای گرمایشی از نوع آب گرم یا بخاراست برای استقرار دیگها ومشعل نیاز به اتاقکی جهت نگداری  این دیگه دارند. از این اتاقک برای استقرار برق اضطراری بویژه در موتورهای دیزلی نیز استفاده می شود.

- اتاقک کنترل: در سیستمهای کامپیوتری و قابل کنترل در داخل یا خارج گلخانه اتاقکی در نظر گرفته می شود کع عملیات مونیتورینگ و کنترل در آن انجام می شود.

- دفتر کار: جهت فعالیت و نشستهای مدیر یا مدیران و کارکنان اداری و مالی مجموعه وجود بخشی اداری متناسب با ابعاد واحد تولیدی ضروری است.

- نگهبانی : دربرخی واحدها بستگی به بزرگی واحدها و موقعیت اجتماعی و فرهنگی واحدها ساختمانی جهت حراست شبانه روزی یا مواقعی خاص و همچنین کنترل رفت وآمدها در نظر می گیرند. این ساختمان در بسیاری از موارد بویژه در واحدهای کوچک با ساختمان کارگری ادغام می شود.

- ساختمان کارگری: بسته به موقعیت استقرار واحد تولیدی از نظر دسترسی یا عدم دسترسی آسان به نیروی کار و همچنین ضرورت حضور دائمی کارگر فنی و ماهر در مجموعه بطور شبانه روزی ایجاد این بخش در اغلب گلخانه ها لازم است. در حال حاضر در کشور ما کارگران اهل کشور افغانستان یا کاگران ایرانی همراه با خانواده های خود بطور دائمی در این ساختمانها حضور دارند.

-  سالن سورت و بسته بندی:  در بسیاری از واحدهای تولیدی محصولات گلخانه ای ساختمانی به امور سورت ، درجه بندی ، بسته بندی و نگهداری موقت محصولات اختصاص دارد. که این ساختمان بایستس از دمای پائنی برخوردار بوده تا ضمن جلوگیری از تلفات و افت کیفی شرایط محصول را برای ارسال به انبار بهبود ببخشد.

 در برخی از واهدهای تولیدی انجام فعالیتهای فوق در بخشی از گلخانه انجام می شود که این امر اگرچه تاحدودی در کوتاه مدت صرفه اقتصادی بهتری دارد ولی از نظر فنی به دلیل شرایط دمایی و روبطی قابل توصیه نیست.

- استخریا منبع ذخیره آب: جهت نگهداری موقت، کوتاه مدت یا بلند مدت آب از سازهای فلزی، بتنی، پلاستیکی و... استفاده می شود. که حجم آن به نوع محصول، سیستم آبیاری، و میزان دبی در دسترس و شرایط فنی و اجتماعی منطقه بستگی دارد.

- سرویس بهداشتی: بسته به تعداد کارکنان و ابعاد واحد تولیدی معمولا به یک یاچند ساختمان سرویس بهداشتی شامل دستشوئی، توالت، و حمام احتیاج است.

-    ساختمانهای ویژه: در واحدهای بزرگ و گاهاً در واحدهای عمومی مجتمع ها و دهکده ها بسته به ابعاد، نوع نظام بهره برداری، و شرایط فنی، اجتماعی، و اقتصادی محل ساختمانهایی نظیر رستوران یا سالن غذاخوری، سالن جلسات و اجتماعات، آموزشگاه، آزمایشگاه تشخیص آفات  وبیماریها،آزمایشگاه کشت بافت، مسجد یا نمازخانه، مهمانسرا، تعمیرگاه و سرویس ماشینهای کشاورزی، سردخانه مرکزی، پایانه حمل ونقل و... وجود دارد.

1-4- جایگاه گلخانه های موجود کشور

ازنظر کمیت (مساحت): 

        -  سطح نسبتاً مطلوب را ما در ایران داریم

از نظرکیفیت:

          -  بخش اعظمی اسکلت چوبی است

          - درصد بالایی از گلخانه های با اسکلت فلزی بصورت تونلی است

          - عمدتا سیستم تهویه  نامطلوب است

          - سیستم تنظیم شدت نور نامناسب است

          - سیستم حرارتی غالباً از نوع متمرکز بوده ونامناسب است

          - بخش کمی از گلخانه ها از سیستم خنک کننده استفاده می کنند

          - کمتر از 3 درصد گلخانه ها شیشه ای است

          - اتوماسیون وجود ندارد

1-5- دسته بندی انواع  گلخانه ها:

دو روش  دسته بندی وجود دارد.

- بر اساس کاربری

- بر اساس شکل ظاهری گلخانه

1-5-1- بر اساس کاربری گلخانه ها

1-5-1-1- گلخانه های آموزشی  Teaching Greenhouse

1-5-1-2- گلخانه های تحقیقاتی Research Greenhouse

1-5-1-3- گلخانه های تفریحی Hobby Greenhouse  

1-5-1-4- گلخانه های تجاری Commercial Greenhouse

1-5-1-1- گلخانه های آموزشی  Teaching Greenhouse

- امکان کشت بر روی سکو و زمین

فضای تردد بالا -

- مجهز به کلیه تاسیسات سرمایش ، گرمایش ، آبیاری وکنترل

- کمترین مولد آلودگی صوتی

- امکان استفاده درتمام فصول سال

Research Greenhouse1-5-1-2- تحقیقات 

- کنترل دقیق پارامترهای محیطی

- تعدد اتاقکها بر اساس تعداد آزمایشهای همزمان

- کنترل بر بیماری ها و آفات ( ورود و خروج کنترل شده هوا )

- امکان رکورد کامل اطلاعات

- امکان استفاده درتمام فصول سال

- محدودیت ابعاد

برای اطلاعت بیشتر به وب سایت شرکت کشت بافت خانه سبز مراجعه نمایید:

www.kbksco.ir

نظرات شما عزیزان:

baran

ساعت21:00---26 آبان 1391

- [ایمیل]

خواهش می کنم نمونه موردی و اطلاعات در مورد مرکز پرورش گل وگیاه کمک کنید};-

baran

ساعت20:47---26 آبان 1391

- [ایمیل]

سلام خسته نباشید عالی بود میشه خواهش کنم نمونه موردی و اطلاعات در مورد مرکز پرورش گل وگیاه کمک کنید};-

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: